Czwarta edycja Festiwalu Literackiego ŻAR LITERATURY odbędzie się w dniach 11-14 września 2025 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Żorach. Głównym tematem dyskusji, debat i spotkań autorskich będzie PRAWDA, a wśród gości znajdą się wybitne osobowości polskiej literatury współczesnej.
– To czwarta edycja festiwalu, podczas którego poprzez pryzmat literatury znów będziemy rozpalać, budzić emocje, zaangażowanie, namiętności i pragnienia. Taka jest siła literatury i nie znamy lepszego od niej narzędzia do rozumienia rzeczywistości. Podczas trwającego cztery dni wydarzenia chcemy dotrzeć do jak najszerszej publiczności. Gwarantuje to atrakcyjność proponowanych spotkań, uznani twórcy, ważny społecznie temat i możliwość wymiany poglądów w przyjaznej przestrzeni – mówi Aleksandra Zawalska-Hawel, dyrektor Biblioteki w Żorach.
Nazwa festiwalu – „Żar Literatury” – nawiązuje nie tylko do żarliwości czytania, ale także do nazwy miasta. Jedna z teorii wywodzi ją bowiem ze staropolszczyzny i odnosi się do dawnego zwyczaju wypalania („wyżarzania”) lasów.
Temat przewodni IV edycji brzmi „W poszukiwaniu utraconej prawdy”, gdyż widzimy, że klasyczna definicja prawdy i jej społeczne znaczenie są dzisiaj coraz mniejsze, zaś przyzwolenie na rozmijanie się z nią – niemal powszechne. Różnica pomiędzy kłamstwem a prawdą została unieważniona, a rzeczywistość nie składa się już z faktów, lecz jest dezinformacyjną symulacją, która ma status bliski fikcji. Często nie potrafimy odróżnić faktów od fake newsów czy deep fake’ów, gubimy się w coraz to nowych wytworach sztucznej inteligencji, desperacko poszukując metody na powstrzymanie postępującej destrukcji prawdy. Jak w takim świecie odnajduje się literatura – sama będąca tyleż fikcją, co jakimś rodzajem prawdy? To pytanie będzie punktem wyjścia do dyskusji z wybitnymi pisarzami, filozofami, literaturoznawcami i dziennikarzami – mówi Artur Madaliński, literaturoznawca i krytyk literacki, twórca koncepcji programowej festiwalu.
Znakomitymi gośćmi tegorocznego festiwalu w Żorach będą: Edwin Bendyk, Agata Bielik-Robson, Wojciech Bonowicz, Igor Brejdygant, Mateusz Burzyk, Przemysław Czapliński, Artur Domosławski, Olga Drenda, Olga Gitkiewicz, Anna Goc, Maciej Jakubowiak, Jakub Kornhauser, Ewelina Kosałka-Passia, Ryszard Koziołek, Artur Madaliński, Jakub Majmurek, Bartłomiej Makowski, Anna Materska-Sosnowska, Waldemar Mazur, Maria Meyer, Bartosz Minkiewicz, Jakub Momro, Michał Nogaś, Zbigniew Parafianowicz, Paweł Piotr Reszka, Zyta Rudzka, Maciej Siembieda, Magda Stachula, Weronika Stencel, ks. Grzegorz Strzelczyk, Katarzyna Szopa oraz Paweł Tomczok.
Oprócz koncertu w wykonaniu wybitnej artystki Marii Meyer, spotkaniom autorskim i dyskusjom towarzyszyć będzie wiele innych wydarzeń – warsztaty Oswajanie literatury dla licealistów, warsztaty pisarskie i rysunku, seminarium dla nauczycieli, wystawa sztuki oraz gry i zabawy wokół książek dla dzieci. Na miejscu będzie można także nabyć książki zaproszonych autorów.
Organizatorem Festiwalu „Żar Literatury” jest Miejska Biblioteka Publiczna w Żorach im. Ottona Sterna. Festiwal pod patronatem Prezydenta Miasta Żory, dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Partnerem festiwalu jest Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna.
Biblioteka w Żorach to wyjątkowe miejsce na kulturalnej mapie miasta. Swój podstawowy obowiązek gromadzenia i upowszechniania zbiorów znakomicie łączy z ideą uczenia się przez całe życie. Poprzez oferowane formy aktywizacji nasi użytkownicy uczestniczą w procesie indywidualnego rozwoju i samorealizacji. Obszarem działania obejmujemy dzieci, młodzież, dorosłych pracujących i niepracujących oraz seniorów, proponując im zróżnicowaną ofertę działań kulturalnych, edukacyjnych i wychowawczych.
Pomysł organizacji festiwalu zrodził się już w 2020 roku, kiedy żorska biblioteka zmieniła siedzibę i przeniosła się do zrewitalizowanego budynku dawnego młyna parowego. Z okazji otwarcia przez cały weekend odbywały się w bibliotece dyskusje, debaty oraz spotkania z ludźmi literatury. Już wówczas wiele osób, które brały udział w wydarzeniu, nazywało je festiwalem i domagało się kolejnych wydarzeń o podobnej randze.