W piątek, w sercu Katowic, odbyło się wyjątkowe wydarzenie upamiętniające walkę o wolność i niezależność w Polsce. W Śląskim Centrum Wolności i Solidarności zgromadziło się 75 osób, by otrzymać medale za ich nieoceniony wkład w strajki na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, które miały miejsce 45 lat temu. To właśnie dzięki tym wydarzeniom możliwe stało się powstanie niezależnych związków zawodowych.
Przebieg uroczystości
Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, będące symbolem pamięci o tamtych trudnych czasach, gościło uczestników ceremonii wręczenia medali. Robert Ciupa, dyrektor ŚCWiS, podkreślił znaczenie tego miejsca jako strażnika historii i dziedzictwa ludzi, którzy nie bali się walczyć o wolność. To tutaj, w atmosferze pełnej wspomnień, bohaterowie sprzed lat zostali uhonorowani za swoje zasługi.
Znaczenie historyczne strajków
Dr Andrzej Sznajder z Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach zaznaczył, jak kluczowa była rola strajków z sierpnia 1980 roku. Były one nie tylko masowym buntem przeciwko reżimowi komunistycznemu, ale również fundamentem dla powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Bez odwagi i determinacji kilku odważnych ludzi, którzy nie bali się przeciwstawić władzy, nie doszłoby do tych przełomowych wydarzeń.
Inicjatywa uhonorowania uczestników
Wspólna inicjatywa stowarzyszenia Porozumienie Katowickie 1980 oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zaowocowała stworzeniem medali, które mają przypominać o odwadze i determinacji uczestników strajków. Jan Cegielski, przewodniczący stowarzyszenia, zwrócił uwagę na rolę odznaczonych jako żywego pomnika historii, z którego młode pokolenia mogą czerpać inspirację i naukę.
Początki strajków na Górnym Śląsku
Górny Śląsk stał się areną ważnych wydarzeń już 21 sierpnia 1980 roku, kiedy to w Fabryce Zmechanizowanych Obudów Ściennych „Fazos” w Tarnowskich Górach zainicjowano strajk. Pracownicy wyrazili swoje niezadowolenie z pogarszających się warunków pracy oraz trudnej sytuacji gospodarczej, solidaryzując się z robotnikami z Wybrzeża.
Do protestów szybko dołączyły inne zakłady, w tym Huta „Katowice” i Kopalnia Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy”. Te działania pracowników doprowadziły do podpisania kluczowych dokumentów – porozumień jastrzębskiego i katowickiego, które nie tylko poprawiły warunki pracy, ale przede wszystkim utorowały drogę do tworzenia niezależnych związków zawodowych.
Jesień przyniosła powstanie struktur Śląsko-Dąbrowskiej „Solidarności”, co stało się kamieniem milowym w walce o wolność i prawa pracownicze w Polsce.