W Polsce, zaskakująco wiele odcinków dróg ma potencjał, by w razie potrzeby przekształcić się w tymczasowe pasy startowe dla samolotów. Takie fragmenty infrastruktury, znane jako Drogowe Odcinki Lotniskowe (DOL), pełnią istotną rolę w systemie obronnym kraju, zapewniając Siłom Powietrznym RP możliwość prowadzenia operacji wojskowych oraz transportowych nawet w obliczu kryzysu.
Strategiczne znaczenie DOL
Drogowe Odcinki Lotniskowe to nie zwykłe fragmenty dróg, ale specjalnie zaprojektowane części sieci drogowej, które mogą zostać wykorzystane jako tymczasowe lotniska. Projektanci tych odcinków uwzględniają potrzeby zarówno lotnictwa wojskowego, jak i cywilnego. Często znajdują się one w odosobnionych miejscach, z dala od dużych skupisk ludzkich, na przykład wśród lasów, co dodatkowo zwiększa ich strategiczną wartość.
Kluczowe cechy DOL obejmują:
- minimalną szerokość 10 metrów,
- długość w zakresie od 2 do ponad 3 kilometrów,
- poszerzenia na końcach,
- specjalne strefy do tankowania i obsługi samolotów.
Zanim taki odcinek zostanie wykorzystany, konieczne jest zamknięcie go dla zwykłego ruchu drogowego i przeprowadzenie dokładnej kontroli przez odpowiednie służby.
Rozmieszczenie i stan DOL w Polsce
W Polsce formalnie wyznaczono 21 takich odcinków, jednak nie wszystkie są obecnie w pełni funkcjonalne. Wiele z nich zmaga się z problemami związanymi z degradacją nawierzchni. Intensywny ruch drogowy przez lata negatywnie wpłynął na ich stan techniczny, co ogranicza ich użyteczność.
Wybrane lokalizacje DOL:
- Łukęcin (woj. zachodniopomorskie): dł. 2200 m, obecnie w złym stanie technicznym.
- Kliniska (woj. zachodniopomorskie): dł. 2000 m, ostatni lot miał miejsce w 2003 roku.
- Stara Jastrząbka (woj. małopolskie): odcinek autostrady A4 o długości 2,9 km.
- Wielbark (woj. warmińsko-mazurskie): dł. 3240 m, szer. ponad 20 m — największy i najnowocześniejszy DOL w Polsce, zmodernizowany w 2021 roku.
Reaktywacja ćwiczeń wojskowych
Po długiej przerwie, polskie Siły Powietrzne wznowiły ćwiczenia na DOL-ach w 2023 roku. Manewry te są kluczowe dla utrzymania gotowości operacyjnej w sytuacjach awaryjnych, takich jak uszkodzenia tradycyjnej infrastruktury lotniskowej. Niezwykle ważne jest, by piloci regularnie trenowali starty i lądowania na tych tymczasowych pasach.
Rola DOL w planie awaryjnym
Drogowe Odcinki Lotniskowe są nieodłącznym elementem strategii obronnej polskiego lotnictwa. W sytuacjach takich jak konflikt zbrojny czy klęska żywiołowa, umożliwiają one kontynuowanie kluczowych operacji bojowych i transportowych. Obecność DOL zwiększa elastyczność oraz odporność systemu obronnego kraju, czyniąc go bardziej wszechstronnym i gotowym na różne scenariusze kryzysowe.